Tienerpooiers zijn over het algemeen jonge volwassenen tussen 20 en 30 jaar, of zelfs iets jonger. Op het eerste zicht ogen ze helemaal niet crimineel.

Maar in werkelijkheid buiten ze mensen uit en maken ze slachtoffers afhankelijk van hen. Ze manipuleren deze jongeren door middel van psychisch of lichamelijk geweld om hen seksueel uit te buiten.

Seksuele uitbuiting is een vorm van mensenhandel. Het gaat om een fundamentele schending van de mensenrechten en een moderne vorm van slavernij waarbij iemand een ander uitbuit voor eigen gewin.

In de praktijk verleggen de tienerpooiers systematisch de grenzen opdat hun slachtoffers seksuele betrekkingen zouden hebben. Soms eerst met henzelf, om uiteindelijk het slachtoffer te vragen/dwingen seksuele betrekking tegen betaling te hebben met klanten die zij aanbrengen. De klanten kunnen kennissen van de tienerpooiers zelf zijn of onbekenden die ze op het internet vinden. Uiteindelijk belandt een groot deel van het verdiende geld - of zelfs al het geld - meestal in de zakken van de pooiers.

Volgens het internationale en Belgische recht kan een minderjarige geen toestemming geven om in de prostitutie te werken..

Jongeren en prostitutie gaan dus niet samen. Wanneer kinderen jonger dan 18 jaar betrokken zijn bij prostitutie worden ze per definitie als slachtoffers van seksuele uitbuiting beschouwd.

Tienerpooiers maken zich schuldig aan mensenhandel en seksuele uitbuiting van minderjarigen voor prostitutie. Ze krijgen hiervoor zware gevangenisstraffen.

Het is soms moeilijk om risicogedrag te herkennen aangezien bepaalde signalen die verband houden met prostitutie “normaal” kunnen lijken tijdens de adolescentie. Als ouder is het ook moeilijk om je voor te stellen dat je kind in het prostitutiemilieu kan terechtkomen.

Een opeenstapeling van bepaalde signalen kan echter een alarmbel doen afgaan, ook al zijn deze signalen soms niet zichtbaar voor ouders.

• Mijn kind bezit spulletjes, geschenken en zelfs geld waarvan niet duidelijk is waar ze vandaan komen.
• Mijn kind is echt verslaafd aan haar/zijn telefoon en internet.
• Mijn kind bezit en draagt sexy lingerie.
• Mijn kind wil niet meer naar school, spijbelt op school en heeft er helemaal geen belangstelling meer in.
• Mijn kind gebruikt cannabis of drinkt veel alcohol.
• Mijn kind wordt sterk beïnvloed door een kleine groep.
• Mijn kind heeft relaties met oudere personen.
• Mijn kind is weggelopen.
• Mijn kind werkt als escort in een club.
• Ik heb expliciete sms’en gevonden, of advertenties op internet die met prostitutie te maken hebben.

Het kan voor ouders een zware beproeving zijn om dit soort dingen te ontdekken. Om jezelf zoveel mogelijk te beschermen kun je beter niet verder graven indien bepaalde elementen volstaan om jouw twijfels te bevestigen.

Jouw kind is het slachtoffer van tienerpooiers als je met zekerheid “ja” kunt antwoorden op de drie volgende vragen:

1. Komt er bij de activiteit van mijn kind lichamelijk contact kijken (of de belofte van lichamelijk contact), van welke aard ook, of een recurrent virtueel contact met eenzelfde klant?
2. Krijgt mijn kind een financiële of materiële compensatie, of een compensatie in natura (of wordt er een compensatie beloofd) voor haar/zijn activiteit?
3. Heeft haar/zijn activiteit tot doel de seksuele verlangens van een ander te bevredigen?

Langdurig of herhaaldelijk weglopen zijn signalen die zeer ernstig genomen moeten worden. Het kan ook een signaal zijn dat je kind vastzit in een netwerk van tienerpooiers.
Om de pooier en klanten te ontmoeten, heeft jouw kind immers geen andere keuze dan het ouderlijke huis, of de instelling waar het geplaatst is, te verlaten.

Bovendien kan jouw kind ook de verkeerde mensen ontmoeten terwijl het op de vlucht is en zo in handen van een tienerpooier belanden.

Weggelopen kinderen zijn per definitie zeer kwetsbaar omdat ze in een noodsituatie verkeren, en onderdak en voedsel nodig hebben om te overleven. Pooiers kunnen hen dan makkelijk aanbieden wat ze op dat moment nodig hebben, op voorwaarde dat ze seksuele betrekkingen hebben tegen betaling.

Telkens wanneer je kind wegloopt, meld je dit altijd bij de politie en Child Focus, ook al loopt je kind voor de twintigste keer weg. Child Focus neemt elke melding ernstig en zal je altijd steunen.

Tijdens de adolescentie verandert het lichaam razendsnel. Het brein heeft echter meer tijd nodig om zich te ontwikkelen. Onder invloed van hormonen kunnen tieners impulsen moeilijk onderdrukken en zijn ze zeer gevoelig voor beloning op korte termijn, sensatiezucht, (slechte) invloeden van buitenaf. Ze zien niet altijd de gevaren en reageren zeer impulsief.

Hierdoor beseffen kinderen/jongeren niet altijd welke situaties en personen hun schade berokkenen of dat ze zelf risicovol gedrag stellen.

De hersenen van je kind zullen bij meegemaakte trauma’s of moeilijke/pijnlijke situaties gevoelens verdringen.

Risicogedrag en roekeloosheid helpen om deze gevoelens te verdoven en stellen het lichaam in staat om pijnlijke gebeurtenissen te doorstaan zonder dat je daar heel veel bij voelt.

Je kind voelt aan dat er zaken fout lopen, maar blijft zich ten aanzien van jou waarschijnlijk defensief opstellen.

Hij/zij zal uit zelfbescherming in staat van ontkennen zijn en er niet in slagen om de werkelijkheid onder ogen te zien. Je kind is zich niet of nauwelijks bewust dat het zich in een ongunstige positie bevindt tegenover de pooier en de volwassen klanten.

Om dagelijks te overleven, tracht je kind de werkelijkheid te verzachten door emotioneel afstand te nemen, dingen licht op te nemen en een laagje glamour toe te voegen. Zo zal hij/zij bijvoorbeeld praten over “escortwerk” of “seksuele betrekkingen tegen betaling”, en misschien zelfs beweren dat het niet zo erg is gezien het zonder al te veel moeite allerlei spulletjes of geld kan verdienen. Volgens hem/haar heeft dit allemaal niets te maken met prostitutie en nog minder met seksuele uitbuiting. Maar het feit is dat, ongeacht de gebruikte terminologie, jouw kind wel degelijk slachtoffer is van seksuele uitbuiting in de prostitutie.

Hierdoor doen slachtoffers zelden zelf aangifte. Meestal worden ze door hun omgeving als slachtoffer herkend op basis van bepaalde signalen, zoals hierboven vermeld.

Je zal veel geduld en vastberadenheid moeten hebben, want het proces om zichzelf te distantiëren van een pooier en zijn eventuele netwerk kan bij je kind veel tijd in beslag nemen: soms maanden of zelfs jaren. Jouw kind heeft immers tijd nodig om:

1. Zich bewust te worden van de ongunstige positie waarin het verkeert;
2. Zich echt als slachtoffer te beschouwen;
3. (Opnieuw) Vertrouwen te krijgen in de welwillende volwassenen om zich heen en erover te durven praten;
4. Zich los te maken van de materiële of emotionele afhankelijkheid die de pooier opbouwde;
5. Op een gezonde manier de leemtes in te vullen die de pooier gebruikte om hem/haar te manipuleren.

Dit proces verloopt zelden rechtlijnig en soms heb je het gevoel dat je drie stappen achteruit zet voordat je weer een positieve evolutie ziet. Vaak wisselen periodes van herstel en terugval elkaar af en dat kan heel moeilijk en ontmoedigend aanvoelen. Het is dus heel belangrijk dat je oog hebt voor jouw eigen welzijn.

Geef in ieder geval de hoop niet op. Bij Child Focus worden we regelmatig geconfronteerd met zeer complexe situaties die een positieve uitkomst hebben.

Blijf eerst en vooral kalm, al is de situatie ingewikkeld en ben je zelf heel boos, onzeker of verdrietig. Oordeel niet wanneer je het gesprek over het onderwerp aangaat. Ga het gesprek nooit rechtstreeks aan en wees niet tactloos. Bespreek bijvoorbeeld de emotionele noden van je kind: waarvan droomt jouw kind, wat maakt jouw kind angstig, wat heeft jouw kind nodig om zich veilig te voelen, wat ontbreekt er op dit moment? Denk samen met je kind na over alternatieven, over hetgeen hij/zij nodig heeft om aan de eigen verwachtingen te voldoen.

Als je kind weigert om te praten:

• Aanvaard deze weigering en laat de deur open. Zeg tegen je kind dat het altijd bij je terecht kan.
• Respecteer dat je kind tijd nodig heeft en dat jullie tempo kan verschillen. Jij mag dan wel klaar zijn om erover te praten, maar jouw kind misschien nog niet.
• Herinner je kind eraan dat het jouw taak als ouder is om haar/hem te beschermen en dat je klaarstaat om er later samen over te praten.
• Zorg ervoor dat je kind een vertrouwenspersoon heeft of professionals in vertrouwen kan nemen.
• Vergeet niet dat je met je kind over allerlei andere belangrijke onderwerpen kunt praten: gezondheid, voeding, slaap, welzijn, sociale relaties … Zo breng je dialoog op gang, creëer of versterk je een vertrouwensband en herinner je je kind eraan dat het op je kan rekenen voor hulp.

Als je kind openstaat voor een gesprek:

• Stel je kind gerust door aan te geven dat het nooit alleen is en steeds op jou kan rekenen.
• Gebruik haar/zijn eigen woorden (“escortwerk”, “mannen oppikken”, “seksuele betrekkingen tegen betaling” …). Gebruik de term “prostitutie” alleen als je kind die ook gebruikt.
• Sta open voor een gesprek zodat je kind weet dat je beschikbaar bent om te praten.
• Leg uit dat het jouw taak is om haar/hem te beschermen en dat je daarom de bevoegde autoriteiten moet waarschuwen.
• Herinner je kind eraan dat er professionals zijn om haar/hem te beschermen en jullie beiden te helpen.
• Dwing je kind niet om over haar/zijn prostitutieactiviteiten te praten, want dat blijft traumatisch.

Je kind heeft nu in de eerste plaats nood aan zekerheden. Kinderen moeten weten dat hun ouders, wat er ook gebeurt en wat ze ook doen, er altijd zullen zijn om hen op te vangen en naar hen te luisteren. Het is uiteraard als ouder best moeilijk “neutraal” te blijven, soms zal je je wellicht heel ongemakkelijk voelen of zelfs inwendig koken. Maar onthoud op zo’n momenten dat soms “niets doen, net alles doen is”. Zorg dat je er bent voor je kind, als rots in de branding, waar je kind steeds houvast zal vinden.

Als ouder heb je vaak dromen of idealen over de toekomst van je kind. Maar vergeet niet dat je kind niet noodzakelijk dezelfde dromen of toekomstplannen heeft als jij en dat dit druk kan leggen op hem/haar. Door je kind te aanvaarden zoals het is, of zoals het zou willen zijn, kan je deze druk een heel stuk verminderen.

Laat niet alle gesprekken om de prostitutiesituatie draaien, maar toon ook belangstelling voor wat jouw kind beleeft buiten de uitbuitingssituatie. Stel voor om dingen samen te doen, binnen de interessesfeer van je kind, om toenadering te zoeken en een band op te bouwen.

Door je kind te begrijpen en samen uit te zoeken hoe je kunt voldoen aan haar/zijn oningevulde noden kan je kind afstand beginnen nemen van het prostitutiegedrag.

We moeten altijd voor ogen houden dat een minderjarige in een prostitutiesituatie een slachtoffer is. Je kind moet zich beschermd voelen na de uiterst moeilijke situaties die het meegemaakt heeft. Wanneer je kind terugkeert naar huis mag het 'thuis' niet linken aan 'straf'.

Wat doe je best?

• Creëer een positieve en warme sfeer zodat je in de juiste omstandigheden kunt praten.
• Uit je bezorgdheid door zinnen als: “Ik ben heel bang geweest voor jou ... Ik maakte me veel zorgen om jouw veiligheid … Ik ben bang dat je je gezondheid in gevaar brengt …”.
• Stel voor dat je kind een paar dagen op adem gaat komen bij een vertrouwenspersoon die dicht bij jullie staat: een grootouder, meter, vrienden van het gezin ...

Wat doe je best niet?

• De telefoon of het internet afnemen van je kind, want
  • dit zijn de enige middelen om te communiceren wanneer je kind wegloopt;
  • via berichten op sociale media van betrouwbare vrienden van je kind weet je wat je kind doet en waar het zich bevindt;
  • hierdoor heeft de tienerpooier weer een extra argument om je kind te dwingen zich opnieuw te prostitueren in ruil voor een nieuwe telefoon.
• Je kind thuis opsluiten, want het zal hoe dan ook een manier vinden om te vertrekken.

De impact van een seksuele uitbuitingssituatie op een gezin is vaak enorm. Schaamte, verbittering, verwijten en wantrouwen sluipen vaak geleidelijk aan binnen in het gezin en tasten de onderlinge relaties aan. Ouders kunnen hiermee te maken krijgen, maar ook broers en zussen. Uiteindelijk zijn alle gezinsleden onrechtstreeks slachtoffers van deze situatie.

Alle aandacht gaat al snel naar de seksuele uitbuitingssituatie waardoor er geen ruimte overblijft voor andere dingen in het dagelijkse leven. Probeer hier als ouder niet blind voor te zijn dat alle gezinsleden steun nodig hebben: het slachtoffer, broers en zussen, maar ook jullie als ouders.

Laat je begeleiden door professionals om de juiste woorden te vinden en te weten welke houding je best aanneemt bij broers en zussen. Afhankelijk van hun leeftijd leg je de situatie op een gepaste wijze uit om hen zo goed mogelijk te beschermen. Zorg er ook voor dat niet al je aandacht naar de oplossing van het probleem gaat, maar besteed ook qualitytime met iedereen in je gezin.